Đảng CSTQ được thành lập theo lệnh của Liên Xô: Tháng 4-1920 Cộng sản Quốc tế đệ tam gửi một đại biểu, Grigori Voitinsky, sang Trường Sa gặp giáo sư Trần Độc Tú để thành lập đảng CSTQ với lời hứa hẹn sẽ được Liên Xô giúp đỡ 100% về mặt tài chính, nhân sự cũng như vũ khí. Đảng được thành lập vào tháng 8 năm đó. Dù Mao chẳng phải là đảng viên lúc đó, ông đã được Trần Độc Tú giao nhiệm vụ trông coi tiệm sách của đảng ở Trường Sa. Sau vài tháng làm việc, Mao đã nhờ một người bạn trông coi cửa tiệm, còn Mao thì dựa vào uy tín của giáo sư Trần Độc Tú để làm các dịch vụ khác như liên lạc với các nhà xuất bản sách, thư viện, đại học khắp nước. Nhờ thế khi có chút uy tín, Mao được tuyển chọn làm Hiệu trưởng một trường tiểu học.

Không ai được biết Mao gia nhập đảng năm nào, nhưng chắc chắn Mao không phải là một trong những người thành lập đảng, như tài liệu hiện thời tuyên truyền. Sự kiện ĐCSTQ được thành lập vào tháng 8-1920, chứ không phải 1921 như tài liệu sau này của đảng, được in rõ ràng trong những sách báo xuất bản bởi Cộng sản Quốc tế đệ tam khi đó. Lý do của sự sửa đổi này có lẽ là để ghép Mao vào thành phần thành lập đảng.