Xưa có một ông vua. Quanh cung điện của vua là một khu rừng
lớn trong đó có đủ các loài dã thú. Một hôm, có một người thợ săn
được vua phái vào rừng để bắn một con nai, nhưng không thấy anh
ta trở về vua bảo:
- Có lẽ hắn gặp tai nạn rồi.
Hôm sau vua sai hai tên thợ săn khác vào rừng để tìm người
thứ nhất, nhưng rồi cũng chẳng thấy ai về. Ngày thứ ba, vua cho
triệu tất cả các thợ săn trong xứ đến bảo:
- Các ngươi hãy đi sục khắp khu rừng tìm ra kỳ được ba người
mới thôi.
Đoàn người đi rồi lại cũng không thấy ai về. Cả đến đàn chó
săn mà họ dắt theo cũng biến đâu hết cả.
Từ hôm đó chẳng ai dám vào rừng nữa. Khu rừng càng thêm
âm thầm hiu quạnh. Họa hoằn mới thấy bóng một con chim ưng,
hoặc một con diều hâu bay ngang qua. Cứ thế cho mãi đến mấy
năm sau mới có một người thợ săn lạ mặt đến yết kiến vua, xin chu
cấp và tình nguyện vào khu rừng nguy hiểm nọ. Nhưng vua không
muốn nhận lời bèn phán:
- Trong đó chẳng an toàn đâu, ta chỉ ngại nhà ngươi sẽ còn phải
gặp chuyện rủi ro hơn cả mấy tên trước nữa, khó mà về thoát được.
Người thợ săn đáp:
- Tâu bệ hạ, xin cứ cho tôi thử một phen. Tôi không sợ đâu.
Người thợ săn dắt chó vào rừng. Đi mới được một lát. Chó tìm
thấy vết thú. Nó muốn lần theo nhưng chưa được mấy bước đã thấy
một cái đầm rất sâu chắn trước mặt, không thể nào đi tiếp được
nữa. Liền đó một cánh tay trần trụi từ dưới nước ngoi lên túm lấy
nó kéo xuống.
Người thợ săn thấy thế quay về ngay. Anh ta lấy thêm ba
người nữa, đem thùng theo định tát cạn cái đầm kia.
Lúc đã nhìn được suốt xuống tận đáy đầm, họ thấy có một
người rừng nằm dài dưới đó, mình hắn toàn bộ màu nâu như sắt gỉ,
tóc phủ qua mắt xõa xuống đến tận đầu gối. Họ lấy thừng trói gô
hắn lại rồi điệu về cung điện.
Nhân dân xôn xao kinh ngạc về người rừng. Vua cho nhốt hắn
vào một cái lồng sắt đựng ở ngoài sân chầu và nghiêm cấm không ai
được mở cửa lồng. Kẻ trái lệnh sẽ bị tử hình và hoàng hậu thân giữ
chìa khóa. Từ hôm đó, mọi người lại có thể yên tâm vào rừng.
Vua có một Hoàng tử lên tám tuổi. Một hôm, Hoàng tử đương
chơi bóng ngoài sân bỗng quả bóng vàng lăn vào trong cái lồng.
Hoàng tử chạy theo đòi:
- Trả lại bóng cho ta đây.
Người rừng đáp:
- Hãy mở cửa cho ta rồi ta sẽ trả.
Hoàng tử nói:
- Không được, điều đó thì không được, cha ta đã có lệnh cấm.
Nói xong, Hoàng tử chạy đi. Nhưng hôm sau, Hoàng tử lại đến
đòi quả bóng. Người rừng lại dỗ:
- Mở cửa cho ta.
Hoàng tử không chịu. Ngày thứ ba, giữa lúc vua đi săn vắng,
Hoàng tử lại tới bảo:
- Cho dù ta có muốn cũng chẳng mở được, vì ta không có chìa
khóa.
Người rừng đáp:
- Chìa khóa ở dưới gối mẹ mi ấy, vào đó mà lấy.
Hoàng tử còn nhỏ tuổi, muốn lấy lại quả bóng quá, không kịp
suy nghĩ chạy vào lấy luôn chìa khóa đem ra. Mở mãi mới được cái
cửa, hoàng tử lại bị kẹp một ngón tay. Cửa mở rồi, người rừng bước
ra, trả cho hoàng tử quả bóng rồi đi thẳng. Chú bé hoảng sợ, kêu
gọi ầm ĩ:
- Trời, người rừng ơi, đừng đi, ta sẽ bị đòn mất thôi.
Người rừng bèn quay lại, bế bổng Hoàng tử lên vai, rảo bước đi
vào rừng.
Lúc vua về nhà, thấy cái lồng trống không, vội hỏi hoàng hậu
xem sự thể thế nào. Hoàng hậu vẫn chưa biết chuyện mới đi tìm
chìa khóa thì chìa khóa đã mất. Hoàng hậu vội lên tiếng gọi con,
không thấy ai trả lời. Vua sai người ra ngoài thành tìm mà không
thấy. Vua đoán biết là có chuyện gì rồi. Trong triều, không khí nặng
nề buồn bã.
Lúc người rừng đã vào tới quãng rừng sâu rồi. Hắn đặt chú bé
xuống đất mà bảo chú:
- Mi sẽ không được thấy lại bố mẹ nữa đâu. Tuy vậy ta sẽ giữ
mi ở với ta, ta thương mi vì chính mi đã giải thoát cho ta. Mi cứ
theo đúng lời ta dặn thì sẽ được đối đãi tử tế. Vàng ngọc ở đây
không thiếu, ta có nhiều của cải hơn bất kỳ ai trên thế gian này.
Người rừng dọn cho chú bé một ổ rêu làm chỗ ngủ. Hôm sau,
hắn dẫn chú bé đến một cái giếng và bảo:
- Này, cái giếng vàng này sáng và trong như pha lê ấy. Nhiệm
vụ của mi là ngồi đây mà canh, không được để cho một thứ gì rơi
xuống đó, bằng không, giếng sẽ mất thiêng. Cứ chiều chiều ta sẽ
đến xem mi có làm đúng lời dặn không? Chú bé ngồi bên cạnh
giếng, chốc chốc lại thấy một con cá vàng hoặc một con rắn vàng
xuất hiện dưới đó. Chú cũng để ý giữ, không cho bất kỳ thứ gì rơi
xuống giếng.
Nhưng ngồi được hồi lâu, ngón tay bị kẹp đột nhiên đau dội lên,
chú vô tình nhúng nó xuống nước. Chú vội rút lên thật nhanh, song
ngón tay đã bị phủ toàn vàng mất rồi, chú ra sức lau mà không tài
nào sạch được.
Chiều tối. Hanxơ sắt - tên người rừng, đến nhìn chú bé hỏi:
- Có chuyện gì xảy ra ở giếng thế?
Chú bé đáp:
- Không, không.
Chú cố giấu ngón tay ra sau lưng cho người rừng khỏi thấy.
Nhưng người rừng đã bảo chú:
- Mi đã nhúng ngón tay xuống nước rồi. Lần này ta tha, song
mi cứ liệu, không được để bất kỳ cái gì rơi xuống nước nữa nhé!
Hôm sau, mới mờ sáng, chú bé đã trở dậy ra ngồi cạnh giếng.
Ngón tay lại đau, chú vuốt nó lên đầu cho dịu đi. Không may có một
sợi tóc đứt rơi đúng xuống giếng. Chú vội nhặt lên nhưng đã muộn,
sợi tóc đã chói một màu vàng.
Hanxơ sắt đến, biết ngay là có chuyện
- Mi lại để một sợi tóc rơi xuống giếng rồi. Phen này ta bỏ qua
cho mi, nhưng nếu còn để xảy ra chuyện đến lần thứ ba, cái giếng
kia mất thiêng đi, mi sẽ không còn được ở đây với ta nữa.
Ngày thứ ba, chú bé ngồi bên giếng, ngón tay vẫn đau lắm mà
không dám động đậy. Nhưng rồi ngồi yên mãi cũng chán, chú mới
cúi xuống soi bóng mình dưới lòng giếng. Cúi mãi, cúi mãi, chú cứ
muốn soi cho thật rõ, bất đồ cả mái tóc dài của chú từ hai vai xõa
xuống nhúng ngay vào nước. Chú vội đứng thẳng lên thật nhanh,
song muộn mất rồi, cả mớ tóc đã nhuốm vàng, rực rỡ như vầng
hồng. Chú khiếp đảm quá, rút khăn tay buộc lên đầu cho người
khác khỏi nhìn thấy.
Lúc Hanxơ sắt đến, hắn đã biết hết chuyện xảy ra nên bảo chú:
- Cởi cái khăn ra.
Tức thì những sợi tóc vàng thì nhau rủ xuống, chú bé ra sức
kêu xin nhưng cũng vô ích.
- Mi đã không vượt qua được cơn thử thách nên không thể ở lại
đây được nữa đâu. Giờ mi hãy đi ở với thiên hạ thôi. Mi sẽ biết thế
nào là cảnh khổ. Song vì mi không có ác tâm và ta cũng mến mi nên
ta cho phép mi một điều. Lúc nào gặp khó khăn, mi cứ vào rừng gọi:
"Hanxơ sắt", ta sẽ tới cứu mi. Quyền lực của ta rất lớn, lớn hơn mi
tưởng nhiều: vàng, bạc ta đều có thừa.
Hoàng tử từ biệt khu rừng đó, cứ chiếu thẳng đường mà đi, đến
một thành phố lớn. Hoàng tử định tìm việc làm nhưng không có, vả
chăng bản thân cũng chưa từng học nghề gì để có thể kiếm ăn. Sau
cùng, hoàng tử đến thẳng cung vua hỏi xem có ai muốn mướn
chàng hay không. Triều thần không biết dùng chàng vào việc gì
nhưng vì mọi người đều mến chàng nên giữ chàng lại. Chàng được
giao việc phụ bếp, ngày ngày khuân củi, xách nước, quét tro. Một
hôm, vì không tìm được ai khác, người đầu bếp sai chàng bưng thức
ăn lên dâng vua. Chàng không muốn để lộ mớ tóc vàng nên cứ đội
nguyên cả mũ mà vào hầu.
Vua chưa từng gặp chuyện vô lễ như thế bao giờ, quở ngay:
- Mi mang thức ăn vào dâng vua thì phải bỏ mũ ra.
Chàng đáp:
- Tâu hoàng thượng, tiếc rằng thần không thể làm thế được,
thần bị bệnh chốc đầu.
Vua bèn cho gọi ngay người đầu bếp tới, quở hắn sao dám
mướn một kẻ như thế giúp việc. Vua hạ lệnh phải đuổi chàng đi
ngay tức khắc. Người đầu bếp thương chàng, không nỡ đuổi, cho đổi
việc với gã coi vườn.
Từ đó, ngày ngày Hoàng tử trồng cây, tưới cây, xới đất, đào đất
ở ngoài vườn chẳng quản gió mưa.
Trời đã sang hè, một hôm đương lúc mải làm, oi bức quá, chàng
bỏ mũ cho mát. Ánh nắng rọi vào mớ tóc sáng rực, tia vàng phản
chiếu lọt vào đến tận phòng riêng của công chúa. Nàng nhỏm dậy,
ra xem có chuyện gì lạ. Tức thì nàng thấy chàng trai, liền gọi lại:
- Này chàng kia, hãy mang lại đây cho ta một bó hoa.
Hoàng tử vội vã đội ngay mũ lên đầu, bó một bó hoa đồng mang
lại. Chàng đương lên thang thì gặp người coi vườn bảo:
- Sao dâng hoa lên công chúa lại dám lấy rặt những giống hoa
dại này? Xuống lấy bó khác ngay đi, chọn những giống hoa đẹp nhất
và hiếm nhất ấy.
Chàng đáp:
- Không đâu, chính hoa dại lại thơm hơn, chắc chắn công chúa
sẽ thích hơn.
Lúc chàng bước vào phòng, công chúa bảo chàng:
- Bỏ mũ xuống đi, đứng trước mặt ta mà đội mũ là không được.
Chàng lại đáp:
- Bẩm, thần không dám, vì thần bị chốc đầu.
Nhưng công chúa giơ tay nhấc luôn cái mũ khỏi đầu chàng. Tức
thì mái tóc vàng kia rủ xuống đến tận vai chàng, nom rất đẹp mắt.
Chàng định bỏ chạy, công chúa kéo tay chàng lại, cho chàng một
nắm tiền vàng. Chàng cầm tiền đi ra. Nhưng vì chàng chẳng thiết
vàng nên đem lại cho người coi vườn, và bảo:
- Tôi gửi tặng các cháu nhỏ đây, để chúng làm đồ chơi.
Hôm sau, công chúa lại sai chàng đi hái một bó hoa đồng.
Chàng cầm bó hoa vừa bước qua cửa phòng, công chúa đã vội giật
cái mũ định lấy. Chàng nắm cả hai tay giữ chặt mũ lại. Công chúa
lại cho chàng một nắm tiền vàng và lần này chàng vẫn không muốn
giữ tiền, đem cho người coi vườn mang về cho con chơi.
Ngày thứ ba cũng như hai ngày trước. Công chúa vẫn không
lấy được mũ. Chàng cũng không muốn lấy vàng của công chúa.
Ít lâu sau, xứ có giặc. Vua cho gọi trăm họ lại. Chính vua cũng
chưa biết liệu rồi có chống cự nổi hay không. Thế giặc mạnh lắm,
chúng có một đạo quân rất lớn.
Chàng coi vườn tâu vua:
- Thần cũng đã trưởng thành, nên muốn được đi tòng chinh,
xin hãy ban cho thần một con ngựa.
Những người khác thấy thế đều cười rộ lên mà rằng:
- Hãy chịu khó đợi cho bọn ta kéo đi hết đã rồi hãy vào tầu
ngựa mà chọn, bọn ta sẽ để lại cho một con.
Khi mọi người đã kéo đi hết cả rồi, chàng vào dắt ngựa ra thì
thấy đó là một con ngựa què, khập khiễng bước cao bước thấp. Tuy
vậy, chàng cũng vẫn lên ngựa, phóng vào rừng sâu. Đến bên cạnh
rừng rồi, chàng cất tiếng gọi ba lần: "Hanxơ sắt!". Tiếng gọi đập vào
rừng cây nghe vang dội.
Tức thì người rừng hiện ra hỏi:
- Mi muốn gì?
- Ta muốn có một con ngựa chiến thật khỏe để đi đánh giặc.
- Được, mi sẽ có ngựa và còn nhiều hơn thế nữa.
Người rừng quay trở vào. Chỉ một lát sau, đã thấy có người coi
ngựa dắt một con ngựa chiến từ trong rừng đi ra. Lỗ mũi con vật
thở phì phì tưởng chừng rất khó điều khiển được nó. Sau con ngựa
là cả một đám quân lính mũ sắt giáp sắt, lưỡi kiếm sáng ngời dưới
ánh nắng.
Chàng trai trao con ngựa què lại cho người lính coi ngựa, nhảy
lên con chiến mã rồi vượt lên cả đoàn quân. Lúc chàng tiến tới gần
chiến trường thì bên nhà vua đã bị chết nhiều người và đang sắp
phải rút lui. Chàng liền thúc đoàn quân đầy đủ áo giáp và mũ trụ,
như một cơm lốc đánh thốc vào giữa quân giặc, đập tan hết thảy
mọi sức kháng cự. Giặc định rút chạy nhưng không kịp, chàng trai
đã tiến sát sau lưng chúng rồi và chàng cứ thúc quân đánh, đánh
mãi kỳ cho đến lúc không còn một tên giặc nào sống sót. Nhưng sau
đó chàng chẳng quay về chỗ vua mà lại dẫn quân theo đường tắt trở
lại khu rừng cũ, gọi Hanxơ sắt.
Người rừng hỏi:
- Mi muốn gì?
- Nhận lại ngựa của mi đi, trả lại cho ta con ngựa què.
Mọi việc xảy ra sau đó như ý muốn của chàng. Chàng cưỡi con
ngựa què trở về.
Lúc vua về đến cung điện, công chúa ra mừng thắng trận.
Vua nói:
- Không phải do ta đánh thắng trận, đó là công của một người
kỵ sĩ lạ mặt đã đem quân đến giúp ta.
Công chúa hỏi người kỵ sĩ đó là ai, nhưng chính vua cũng
không biết, nên vua chỉ nói:
- Người ấy còn mải đuổi theo quân giặc, nên ta cũng chưa được
gặp lại.
Công chúa bèn hỏi thăm người coi vườn về tin tức chàng trai
nọ. Bác ta cười mà thưa rằng:
- Gao cưỡi một con ngựa què vừa về đến nhà xong.
Mọi người đều giễu cợt và bảo:
- Anh chàng tập tễnh về kia rồi.
Họ còn hỏi mỉa gã:
- Này, suốt thời gian vừa rồi, cậu rúc vào ngủ ở xó nào đấy?
Nhưng gã chỉ ôn tồn đáp: "Ta đã làm hết sức mình, không có ta
có lẽ đất nước đã nguy rồi", khiến mọi người cười ầm lên.
Đức vua phán bảo con gái:
- Ta định báo là sẽ mở hội lớn trong ba ngày liền. Nhân dịp ấy
con sẽ ném một quả táo bằng vàng, biết đâu chàng kỵ sĩ lạ mặt kia
không lại.
Sau khi biết tin, chàng trai vội vào rừng gọi Hanxơ sắt.
Gã hỏi:
- Mi muốn gì?
- Ta ước mong sẽ bắt được quả táo vàng của công chúa.
Hanxơ sắt đáp:
- Được, chắc mi sẽ toại nguyện, nhưng mi phải nhớ mặc một bộ
giáp đỏ và cưỡi một con ngựa hồng thật oai phong.
Đến ngày hội, chàng trai cưỡi ngựa tới, đi lẫn vào trong đám kỵ
sĩ mà không ai nhận ra được chàng, công chúa bước ra nhằm phía
các kỵ sĩ mà ném quả táo vàng. Chàng bắt ngay được rồi thúc ngựa
phóng luôn đi mất.
Ngày thứ hai, Hanxơ sắt cho chàng một bộ áo giáp bạc trắng
với một con ngựa bạch. Chàng bắt được quả táo và lại thúc ngựa
phóng đi mất.
Đức vua giận lắm phán:
- Không thể được, hắn phải ra chầu trước mặt ta để ta hỏi tên
họ.
Vua ra lệnh:
- Kỵ sĩ nào bắt được quả táo mà bỏ chạy sẽ bị đuổi theo, nếu
không tự ý quay lại sẽ bị đâm chết.
Đến ngày thứ ba, chàng trai được Hanxơ sắt cấp cho một bộ áo
giáp đen với một con ngựa ô. Chàng lại bắt được quả táo. Lúc chàng
bỏ chạy, đám quân sĩ của nhà vua hò nhau đuổi theo. Có một người
đuổi rất sát, liền chém một nhát, mũi kiếm lướt ngang chân chàng
khiến chàng bị thương. Chàng chạy thoát nhưng vì con ngựa phải
nhảy dữ quá, chiếc mũ trụ của chàng bị tuột khỏi đầu rơi mất, mọi
người đều trông thấy mái tóc vàng rực. Họ quay ngựa về nói lại cho
vua biết.
Hôm sau, công chúa hỏi thăm người coi vườn về chàng trai.
- Gã ta đang làm ở ngoài vườn. Thế mà gã ta cũng đi dự hội
đấy, mãi tối qua mới về. Gã có cho các cháu nhà tôi xem ba quả táo
vàng mà gã bắt được.
Vua cho đòi chàng. Chàng vào hầu, đầu vẫn đội mũ. Nhưng
công chúa đã bước tới bỏ chiếc mũ xuống. Tức thì mái tóc vàng rủ
xuống đến tận vai, đẹp quá, mọi người đều phải kinh ngạc.
Vua hỏi:
- Có phải chính ngươi là người kỵ sĩ đến đám hội mỗi ngày
trang phục một màu và đã bắt được ba quả táo vàng đó không?
Chàng đáp:
- Dạ thưa chính thần đó ạ, và đây là ba quả táo.
Chàng móc túi lấy ba quả táo dâng lên vua:
- Nếu như hoàng thượng còn đòi thần phải có vật chứng gì khác
nữa thì xin hãy xem vết thương đây. Thần đã bị thương trong lúc bị
đám quân sĩ đuổi. Nhưng thần cũng chính là người kỵ sĩ đã giúp
hoàng thượng chiến thắng quân giăc bữa trước đó.
Vua phán:
- Ta thấy rồi, ta chịu ơn nhà ngươi, ta có thể làm gì để ngươi
vui lòng.
Chàng đáp:
- Tâu hoàng thượng, thần chỉ xin được cùng công chúa kết
duyên.
Công chúa cười mà rằng:
- Chàng thật không biết úp mở chút nào.
Nàng tiến lại ôm hôn chàng.
Hôm cử hành hôn lễ, cả cha mẹ chàng cũng đến, hai người rất
vui mừng vì họ đã mất hy vọng gặp lại con từ lâu lắm rồi. Vừa lúc
mọi người ngồi vào bàn tiệc xong, bỗng thấy ngừng tiếng nhạc, cửa
lớn mở ra, một vị hoàng đế oai phong lẫm liệt bước vào, theo sau
không biết bao nhiêu là người hầu. Vị hoàng đế ấy bước thẳng đến
chỗ chàng trai, ôm chàng bảo:
- Ta chính là Hanxơ sắt đấy. Ta đã bị phù phép biến thành một
người rừng nhưng con đã giải thoát cho ta. Từ nay mọi thứ của cải
mà ta có đều thuộc về con.
Câu chuyện giúp các em hiểu về tình nghĩa của con người đối
với nhau. Chính sự giúp đỡ nhau trong lúc khó khăn đã giải thoát
được cả bùa mê và phù phép.