Ngày xưa có một người đàn bà góa sống cô quạnh trong một
túp lều gianh. Trước cửa là một cái vườn có hai cây hoa hồng, một
cây ra hoa đỏ, một cây ra hoa trắng. Bà có hai cô con gái, trông đẹp
như hai cây hồng. Vì vậy bà đặt tên hai con là Bạch Tuyết và Hồng
Hoa.
Hai cô bé rất ngoan ngoãn, hay làm, trần gian thực hiếm có.
Bạch Tuyết dịu dàng, thùy mị hơn Hồng Hoa. Hồng Hoa hay chạy
nhảy ngoài đồng, hái hoa, bắt bướm. Còn Bạch Tuyết thì luôn ở nhà
với mẹ, hoặc giúp việc nội trợ, hoặc đọc sách cho mẹ nghe. Hai chị
em yêu nhau lắm, đi đâu cũng dắt tay nhau. Khi Bạch Tuyết nói:
- Chị em chúng ta không rời nhau...
Thì Hồng Hoa nói tiếp:
- ...suốt đời.
Bà mẹ lại nói thêm:
- Hai chị em có gì cũng phải chia nhau nhé.
Hai chị em thường vào rừng hái quả dại. Thú rừng thân mật
đến hai chị em, không đụng chạm đến hai em. Thỏ ăn lá trong lòng
bàn tay hai em. Hoẵng gặm cỏ bên cạnh hai em. Hươu nhảy nhót
gần hai em. Chim trên cành hót vui tai hai em. Hai em không bao
giờ bị nạn. Khi nào nhỡ muộn không về được, thì hai em nằm sát
nhau trên thảm rêu, ngủ lại trong rừng đến sáng, mẹ biết vậy nên
cũng chẳng lo ngại gì.
Bạch Tuyết và Hồng Hoa quét tước nhà cửa sạch sẽ lắm, nhìn
vào thật thích mắt. Mùa hè thì Hồng Hoa làm công việc nội trợ,
sáng nào cũng đặt trước giường mẹ một bó hoa trong đó có một bông
hoa hồng trắng và một bông hoa hồng đỏ hái ở hai cây hồng của
nhà. Mùa đông thì Bạch Tuyết đốt lửa và móc nồi lên bếp lửa. Nồi
bằng đồng đánh sáng nhoáng như vàng. Tối đến, khi tuyết xuống,
thì mẹ lại bảo:
- Bạch Tuyết ơi, con ra cài then cửa lại.
Rồi ba mẹ con ngồi bên lửa. Mẹ đeo kính, lấy quyển sách to ra
đọc. Hai con vừa xe chỉ vừa nghe. Một chú cừu con nằm bên; đằng
sau có một con chim gáy đậu, đầu rúc vào cánh.
Một buổi tối, mẹ con đang quây quần êm ái như thế, thì có
tiếng gõ cửa. Mẹ bảo:
- Hồng Hoa, con chạy mau ra mở cửa, chắc có khách bộ hành
tìm chỗ trú đêm đấy.
Hồng Hoa ra mở cửa, tưởng là thấy một người nghèo khổ.
Nhưng không, một con gấu thò đầu to kệch và đen xì vào. Em hét
lên một tiếng, lùi lại. Đồng thời cừu con kêu be be, chim gáy vỗ
cánh và Bạch Tuyết trốn vào sau giường mẹ.
Gấu nói:
- Đừng sợ, tôi không làm gì đâu, tôi rét cóng, chỉ muốn sưởi nhờ
một tí thôi.
Bà mẹ bảo gấu:
- Tội nghiệp, lại gần lửa mà sưởi, cẩn thận kéo cháy lông nhé.
Rồi bà gọi con:
- Bạch Tuyết, Hồng Hoa lại đây, gấu không làm gì các con đâu,
nó không có ý xấu đâu.
Hai em chạy lại, rồi dần dần cừu con và chim gáy hết sợ cũng
đến.
Gấu nói:
- Các em rũ tuyết ở lưng xuống hộ tôi.
Hai em đi lấy chổi quét lông cho gấu. Gấu nằm gần lửa, kêu gừ
gừ ra vẻ khoái lắm. Chẳng mấy chốc hai em hết sợ, bắt đầu đùa
nghịch với người khách ngờ nghệch.
Hai em giật giật lông gấu, để chân lên lưng gấu, lăn gấu xuống
đất, hoặc lấy cành cây quật gấu; hễ gấu gừ gừ, hai em lại cười
khanh khách.
Gấu cứ để hai em nghịch, nhưng khi hai em nghịch quá thì gấu
bảo:
- Bạch Tuyết, Hồng Hoa để cho anh sống với. Hai em đừng
đánh chết người yêu của hai em nhé.
Khi cả nhà đi ngủ, bà mẹ bảo gấu:
- Gấu cứ nằm bên lửa mà sưởi cho ấm kẻo ở ngoài lạnh giá.
Trời vừa tảng sáng thì hai em mở cửa cho gấu ra, gấu đạp
tuyết vào rừng.
Từ đó, tối nào đúng giờ ấy gấu cũng đến nhà nằm bên bếp lửa
và để cho trẻ tha hồ trêu mình. Cả nhà thân với gấu, chờ cho con
vật lông đen đến rồi mới cài then cửa.
Mùa xuân trở lại, cây cỏ xanh tươi. Một hôm gấu bảo Bạch
Tuyết:
- Bây giờ anh phải đi. Mùa hè này anh không thể đến đây được,
em ạ.
Bạch Tuyết hỏi:
- Anh đi đâu, anh gấu thân yêu?
- Anh phải vào rừng giữ của kẻo những thằng lùn tai ác ăn
trộm mất. Mùa đông, khi đất có băng phủ, thì bọn lùn phải chịu ở
dưới đất, không nhoi lên được; nhưng nay mặt trời sưởi mềm đất,
thì chúng lại nhoi lên tìm cách ăn trộm của anh; cái gì đã vào tay
chúng, chúng cất vào sào huyệt của chúng thì khó lòng mà lấy lại
được.
Bạch Tuyết buồn rầu vì phải từ giã gấu. Lúc em mở then cửa
cho gấu ra, gấu vướng phải móc cửa, hơi trầy da. Em nhìn thấy
hình như có vàng sáng nhoáng dưới da gấu nhưng em không chắc
lắm. Gấu rảo bước rồi khuất bóng sau rừng.
Cách đấy ít lâu, mẹ sai hai con gái vào rừng kiếm củi. Hai em
trông thấy một cái cây to ai đã hạ xuống và có vật gì nhảy nhót hết
chỗ này đến chỗ kia trong đám cỏ gần gốc cây. Hai em lại gần, nhận
ra một thằng lùn, mặt già khọm, bộ râu bạc dài vướng vào keo cây,
nhảy nhót như một chó con bị xích, không sao thoát được. Nó quắc
đôi mắt đỏ ngầu nhìn hai em, thét rằng:
- Sao chúng bay cứ đứng đực đấy ra mà nhìn, không đến cứu
tao?
Hồng Hoa hỏi:
- Bác đã làm gì đến nỗi thế?
Thằng lùn đáp:
- Đồ ngu, mà lại còn thóc mách, tao muốn bổ cây này lấy củi
nhỏ đun bếp. Tao không dùng củi to, củi to làm cháy mất món ăn.
Chúng tao ăn nhỏ nhẻ chứ đâu có ngốn như đồ tham ăn tục uống
chúng mày. Tao đã chêm nêm được rồi, nhưng không ngờ nêm trơn
quá, thình lình tuột ra mất. Gỗ ập lại nhanh như chớp, tao không
kịp rút chòm râu bạc đẹp đẽ ra, nên tao bị giam ở đây. Thế mà
chúng bay còn cười, đồ nhãi còn hơi sữa, đồ ngu ngốc không biết
xấu mặt.
Hai em cố hết sức giúp thằng lùn nhưng không thể gỡ râu nó ra
được.
Hồng Hoa nói:
- Để tôi đi gọi người đến.
Thằng lùn hộc lên:
- Đồ điên! Ai cầu? Có hai chúng mày đã là quá lắm rồi. Chúng
bay không nghĩ ra cách gì khác nữa à?
Bạch Tuyết nói:
- Bác đừng sốt ruột, tôi sẽ có cách cứu bác.
Rồi em lấy kéo nhỏ ở túi ra, cắt ngọn râu thằng lùn.
Được thoát nạn, nó đi lấy một cái bị đầy vàng ở đám rễ cây và
càu nhàu:
- Đồ mất dạy! Chúng bay cắt mất một mẩu râu đẹp của ông.
Quỉ sứ sẽ làm tội chúng mày.
Rồi nó đeo bị vàng lên vai, đi thẳng, không thèm nhìn hai em.
Sau đó ít lâu, Bạch Tuyết và Hồng Hoa đi câu cá ăn. Khi đến
gần bờ suối, hai em trông thấy cái gì như một con châu chấu to
đang muốn nhảy nhót như muốn đâm xuống nước. Hai em chạy lại
thì nhận ra thằng lùn trước.
Hồng Hoa hỏi:
- Bác làm sao đây? Bác muốn nhảy xuống suối à?
Thằng lùn gào lên:
- Tao đâu có ngu thế. Mày mở mắt ra mà trông, con cá khốn
nạn này nó muốn lôi tao xuống sông đấy.
Nguyên thằng lùn đang ngồi câu cá, bỗng không may bị gió
cuốn râu mắc vào dây câu. Một con cá to cắn câu, thằng lùn yếu sức
không lôi nổi con cá lên, con cá khỏe hơn kéo thằng lùn xuống. Nó
bám lấy cỏ lấy sậy, nhưng không ăn thua. Lúc nó sắp bị cá lôi
xuống thì hai em đến kịp, giữ được nó lại. Hai em gỡ cho râu nó,
nhưng không ăn thua, vì râu cuốn chặt vào dây câu. Chỉ còn cách là
lấy kéo cắt một đoạn râu nữa. Thằng lùn thấy thế kêu om lên:
- Đồ ranh con! Chúng bay làm nhơ nhuốc mặt người ta thế à! Ở
đằng kia, chúng bay đã cắt râu tao, bây giờ chúng bay lại cắt đoạn
râu đẹp nhất của tao, làm tao không dám để anh em trông thấy mặt
nữa. Tao cầu cho chúng bay phải chạy cho đến mòn gót giầy.
Rồi nó đi lấy túi ngọc trai để trong đám sậy và không nói thêm
nửa lời, lẩn sau một hòn đá.
Cách đó ít lâu, mẹ sai hai con gái ra tỉnh mua kim chỉ và băng.
Con đường qua một bãi hoang rải rác có những tảng đá to. Hai cô
bé thấy một con chim to liệng trên đầu mình hồi lâu, rồi xà xuống
bên một tảng đá. Tức thì có tiếng kêu oe óe thảm thiết. Hai cô chạy
đến thì sợ quá vì thấy con phượng hoàng đã quặp chặt lấy thằng
lùn mà hai cô đã nhẵn mặt. Chim định tha nó đi. Hai cô bé níu chặt
lấy thằng lùn, co kéo mãi làm cho con chim phải buông mồi ra.
Nhưng khi hết sợ thì thằng lùn lại nhè mồm ra mắng hai em:
- Đồ chúng bay vụng quá, không biết nhẹ tay hơn một chút.
Kéo mạnh quá làm cho chiếc áo mỏng của người ta rách tan tành
như thế này à.
Rồi nó cắp túi ngọc của nó, len lỏi qua đá vào hang. Hai em đã
quen với thói bạc bẽo của nó rồi nên không để ý, lên đường ra tỉnh
mua bán.
Lúc trở về, hai em lại qua bãi hoang, thì bắt gặp thằng lùn
đang đổ những viên ngọc ra một chỗ đất sạch, vì nó không ngờ có
người đi qua đó muộn thế. Dưới ánh nắng chiều hôm, ngọc lóng
lánh muôn sắc. Hai em đứng lại xem.
Thằng lùn mắng:
- Chúng bay đứng đực ra đấy làm gì?
Mặt nó vốn bềnh bệch nay đỏ lên vì tức giận.
Nó toan chửi rủa nữa thì bỗng có tiếng gầm gừ kinh hồn, rồi
một con gấu đen ở rừng đi ra. Thằng lùn hoảng hồn chồm dậy, định
trốn về hang, nhưng không kịp vì gấu đã tới ngay bên.
Nó sợ quá van lạy gấu:
- Lạy ngài, xin ngài tha cho con, con sẽ biếu tất cả châu báu
của con là những viên ngọc đẹp kia. Xin ngài để cho con sống, ngài
ăn thịt kẻ nhỏ bé gầy gò như con thật chẳng bõ dính mồm. Ngài xơi
thịt hai con ranh kia thì hơn: thịt chúng mềm như thịt cun cút vậy.
Nhưng gấu không biết nghe, tát cho thằng quái gian ác một cái
chết tươi.
Hai cô bé chạy trốn, nhưng gấu bảo:
- Bạch Tuyết, Hông Hoa ơi, đừng sợ, chờ anh đi cùng với.
Hai em nhận ra tiếng gấu bèn đứng lại. Khi gấu đến gần hai
em thì bộ lông gấu bỗng rơi xuống, gấu biến thành một chàng
thanh niên đẹp trai mặc áo toàn vàng. Chàng nói:
- Anh là hoàng tử. Thằng lùn kia đã lấy của cải của anh, rồi
phù phép cho anh hóa ra gấu, phải lang thang trong rừng cho đến
khi nó chết mới được giải thoát. Thế là ác giả ác báo.
Bạch Tuyết lấy Hoàng tử và Hồng Hoa lấy em hoàng tử. Rồi
bốn người chia nhau của cải thu thập được ở trong hang thằng lùn.
Bà mẹ già sống lâu, yên vui gần con cái. Bà đem hai cây hồng,
trồng trước cửa sổ. Năm nào, hai cây cũng ra hoa trắng, hoa đỏ rất
đẹp.
Các em đã bao giờ nhìn thấy con Gấu chưa? Qua câu chuyện
các em thấy Gấu cũng thông minh và đáng yêu đấy chứ! Bạch
Tuyết và Hồng Hoa xinh đẹp và nết na rất xứng đáng được hưởng
hạnh phúc.