Ngày xưa có một ông vua trị vì vào thời nào, tên là gì, tôi không
nhớ rõ nữa. Vua không có con trai, chỉ có độc một cô con gái, luôn
luôn đau ốm, không thầy thuốc nào chữa khỏi được. Vua được nghe
lời tiên tri là công chúa ăn táo có thể khỏi được. Vua liền cho báo
trong khắp nước là kẻ nào dâng công chúa táo ăn và khỏi bệnh thì
sẽ được lấy nàng và lên ngôi vua.
Một bác nông dân có ba con trai cũng được tin ấy. Bác liền bảo
người con đầu:
- Con hãy lên buồng kho, lấy một giỏ đầy táo ngon đỏ ối mà
mang đến triều đình. Có thể công chúa ăn táo và khỏi bệnh, con
được lấy nàng rồi lên ngôi vua.
Chàng trai làm như vậy và lên đường ra đi.
Chàng đi được vài giờ thì gặp một người nhỏ bé, tóc hoa râm,
hỏi chàng mang gì trong giỏ. Chàng Unrich – tên chàng là Unrich -
đáp:
- Tôi mang chân ếch.
Người nhỏ bé liền bảo:
- Ừ được, cứ như thế!
Rồi Unrich lại đi, đi mãi đến cung điện, báo là chàng mang táo
đến, công chúa ăn vào sẽ khỏi bệnh. Vua nghe nói mừng lắm, cho
đòi Unrich vào. Nhưng trời ơi! chàng mở giỏ ra thì chẳng thấy táo
mà chỉ thấy chân ếch hãy còn ngọ ngoậy. Vua nổi giận đuổi chàng
về. Chàng về nhà kể lại cho bố nghe đầu đuôi câu chuyện.
Bố liền sai con thứ hai tên là Damuen đi, nhưng sự việc xảy ra
cũng đúng như với Unrich. Chàng cũng lại gặp một người nhỏ bé,
tóc hoa râm, hỏi chàng mang gì trong giỏ, Damuen đáp:
- Tôi mang lông lợn.
Người nhỏ bé tóc hoa râm đáp:
- Ừ được, cứ như thế!
Chàng đến cung điện, bảo là chàng mang táo đến, công chúa ăn
vào sẽ khỏi bệnh. Người ta không để chàng vào và bảo là đã có một
tên vào đây giễu cợt họ. Damuen kêu nài mãi, quả quyết là mình có
thứ táo ấy, phải để cho chàng vào. Sau cùng người ta cũng tin
chàng, dẫn chàng vào chầu vua. Nhưng khi chàng mở giỏ ra thì chỉ
có lông lợn. Vua tức giận vô cùng, sai đuổi Damuen ra. Chàng về
nhà kể lại cho bố nghe đầu đuôi câu chuyện.
Người con út ở nhà chỉ gọi là thằng Ngốc Hanxơ liền hỏi bố là
mình mang táo đi có được không. Bố bảo:
- Ừ, thứ mày mới thật là đúng nhỉ! Đến mấy đứa tinh khôn còn
chẳng làm nên trò trống gì thì mày làm gì được?
Người con út không chịu nói:
- Ấy bố ơi! Con cũng muốn đi!
Người bố liền bảo:
- Cút đi, mày phải đợi đến lúc nào tinh khôn hơn đã.
Rồi bác quay lưng đi. Nhưng người con kéo áo bố nói:
- Ấy bố ơi! Con cũng muốn đi!
Người bố đáp bằng một giọng cáu kỉnh:
- Ừ, thôi được, mày đi đi, chắc là mày lại trở về mà thôi.
Cậu út mừng quá, nhảy lên. Bố lại bảo:
- Chà, mày như thằng điên, mỗi ngày một ngốc thêm. Hanxơ
cũng chẳng động lòng, vẫn mừng mừng rỡ.
Lúc ấy trời đã tối, chàng nghĩ bụng đợi đến sáng mai, không
đến cung điện ngay hôm nay. Đến đêm chàng nằm trên giường
không ngủ được. Tuy không ngủ được ngay, chàng cũng mơ tới cô
thiếu nưo xinh đẹp, nhưng tòa lâu đài, vàng bạc và nhiều thứ khác
nữa.
Sáng hôm sau, chàng lên đường và gặp ngay người bé nhỏ, lẻo
khoẻo, mặc quần áo xám trắng, hỏi chàng mang gì trong giỏ. Hanxơ
đáp là chàng có táo, công chúa ăn vào sẽ khỏi. Người nhỏ bé liền
đáp:
- Ừ, cứ như thế!
Nhưng ở cung điện người ta nhất định không cho Hanxơ vào vì
đã có hai tên đến xưng là mang táo lại thì một đứa mang chân ếch,
còn một đứa mang lông lợn. Nhưng Hanxơ van xin mãi, nói là quả
thật chàng không mang đến chân ếch, mà mang đến táo ngon nhất
nước. Chàng ăn nói đứng đắn, lính cánh cổng cho là chàng không
nói dối, bèn để cho chàng vào. Mà họ làm vậy là đúng, vì khi chàng
mở giỏ trước mặt vua thì táo vàng hiện ra. Vua mừng rỡ, cho mang
đến công chúa ngay và đợi người đến báo tin kết quả ra sao. Chỉ
một lát sau, có người mang tin lại. Nhưng kìa, ai kia kìa? chính là
công chúa. Nàng vừa ăn táo thì khỏi bệnh liền, nhảy ở giường
xuống. Không ai tả được hết nỗi vui mừng của nhà vua.
Nhưng giờ vua lại không muốn gả công chúa cho Hanxơ. Vua
bảo chàng trước hết phải đóng một chiếc thuyền, đi trên cạn nhanh
hơn cả đi dưới nước. Hanxơ nhận điều kiện ấy, về nhà kể lại sự việc
xảy ra. Bố liền bảo Unrich vào rừng đóng một chiếc thuyền như
vậy. Chàng làm việc rất cần cù, vừa làm vừa huýt sáo. Đến giữa
trưa, trời đứng bóng, có một người bé nhỏ tóc hoa râm đến hỏi
chàng làm gì. Unrich đáp:
- Tôi làm bay thợ nề.
Người bé nhỏ tóc hoa râm bảo:
- Ừ được, cứ như thế!
Đến tối, Unrich tưởng là mình đã đóng xong chiếc thuyền nào
ngờ lúc ngồi vào chỉ toàn bay thợ nề.
Hôm sau Damuen vào rừng. Nhưng sự việc xảy ra cũng y như
đối với Unrich. Đến ngày thứ ba, chàng Ngốc Hanxơ đi vào rừng.
Chàng làm thật chăm chỉ, cả khu rừng vang tiếng đập chan chát,
chàng vừa làm vừa hát và huýt sáo vui vẻ. Đến giữa trưa, lúc trời
nóng bức nhất, người nhỏ bé lại đến hỏi chàng làm gì. Chàng đáp là
chàng đang đóng một chiếc thuyền đi trên cạn nhanh hơn cả đi dưới
nước, làm xong sẽ cưới công chúa làm vợ. Người nhỏ bé bảo:
- Ừ, cứ như thế!
Chiều tối, khi mặt trời lặn, chàng Hanxơ đã làm xong chiếc
thuyền, mái chèo và các bộ phận khác. Chàng ngồi vào thuyền chèo
đến kinh thành. Chiếc thuyền đi nhanh như gió.
Vua thấy chiếc thuyền từ đằng xa, nhưng vẫn không muốn gả
con gái cho Hanxơ. Vua lại bảo chàng phải chăn một trăm con thỏ
từ sớm tinh mơ đến tối mịt, nếu có một con trốn thì không được lấy
công chúa. Chú Hanxơ vui lòng nhận lời và ngay hôm sau, cùng cả
đàn thỏ vào bãi hoang. Chàng chăm chú canh không để con nào
trốn cả.
Một vài giờ trôi qua, một con hầu ở cung điện đến bảo chàng
Hanxơ phải đưa ngay một con thỏ vì có khách. Chàng Hanxơ nhận
ngay ra mưu kế, chàng từ chối không chịu đưa thỏ, bảo là vua có
thể đợi đến mai hãy mời khách món thỏ hồ tiêu. Con hầu không
chịu thôi, quay ra khóc lóc. Chàng Hanxơ liền bảo là nếu công chúa
thân chinh lại, chàng sẽ đưa cho một con thỏ. Con hầu về cung điện
báo, công chúa thân chinh lại.
Trong khi ấy người bé nhỏ lại đến gặp Hanxơ, hỏi chàng đang
làm gì. Chàng đáp là chàng đang phải chăn một trăm con thỏ,
không để con nào trốn mất, làm được sẽ lấy công chúa và làm vua.
Người bé nhỏ bảo:
- Được! Đây có cái còi, có con nào chạy trốn, cứ thổi còi thì nó
lộn lại.
Khi công chúa đến, Hanxơ đặt một con thỏ vào tạp dề của
nàng.
Vua ngạc nhiên khi thấy Hanxơ đã chăn nổi một trăm con thỏ,
không con nào trốn khỏi. Nhưng vua nhất định không chịu gả con
gái cho Hanxơ, bắt chàng phải mang đến dâng vua một cái lông
đuôi chim ưng thần đao.
Chú Hanxơ lên đường rảo bước.
Đến tối, chàng đến một tòa lâu đài. Chàng xin ngủ lại, vì thời
ấy chưa có quán trọ. Ông chủ lâu đài vui vẻ nhận lời và hỏi chàng
đi đâu. Chàng Hanxơ đáp:
- Tôi đến chỗ chim ưng thần.
- À, đến chỗ chim ưng thần à! Người ta kể lại là chim ấy biết
tất cả mọi việc. Tôi mất chiếc chìa khóa hộp tiền bằng sắt. Chàng
làm ơn hỏi hộ cho tôi chìa khóa ở đâu nhé!
Chàng Hanxơ đáp:
- Được, chắc chắn tôi sẽ làm.
Sáng hôm sau, chàng lại lên đường đi tới một tòa lâu đài khác,
chàng ngủ lại ở đấy. Khi người ở lâu đài biết là chàng định đi đến
chỗ chim ưng thần, họ nói là có cô con gái bị bệnh, chữa đủ mọi cách
mà không khỏi, họ nhờ chàng làm ơn hỏi hộ chim ưng xem phải làm
gì để chữa cô khỏi. Chú Hanxơ nhận làm việc ấy rồi lại lên đường
đi.
Chàng đi tới một con sông, không có đò ngang chỉ có một người
to lớn chuyển mọi người qua. Người ấy hỏi Hanxơ đi đâu, chàng
đáp:
- Đến chỗ chim ưng thần.
Hắn dặn:
- Nếu chàng có gặp chim, nhờ hỏi hộ tôi tại sao tôi cứ phải
chuyển tất cả mọi người qua sông.
Chàng Hanxơ đáp:
- Chà được thôi. Tôi nhất định phải làm.
Hắn đặt chàng lên vai đưa chàng qua.
Chàng Hanxơ đi mãi đến nhà chim ưng thần, nhưng nó đi
vắng, chỉ có vợ ở nhà. Vợ chim hỏi chàng muốn gì. Chàng kể lại hết
đầu đuôi: Chàng muốn có một chiếc lông đuôi chim ưng thần; ở lâu
đài nọ, người ta đánh mất chiếc chìa khóa hộp tiền mới, chàng định
hỏi chim ưng thần chìa khóa ở đâu, ở lâu đài khác, có cô gái bị
bệnh, chàng muốn biết cái gì chữa cô khỏi được; gần đó, có con sông
và một người phải đưa người qua, chàng cũng muốn biết tại sao hắn
phải đưa mọi người sang.
Vợ chim ưng thần bảo:
- Này, anh bạn ơi, không ai nói chuyện với chim ưng thần được
đâu. Nó ăn thịt tất cả mọi người. Nhưng nếu anh muốn thì anh cứ
chui vào nằm dưới giường nó. Đến đêm khi nó ngủ say, anh có thể
vươn tay ra mà giật lấy chiếc lông đuôi. Còn những điều anh muốn
biết thì để tôi sẽ hỏi cho.
Chàng Hanxơ đồng ý, chui vào nằm dưới giường. Đến tối, chim
ưng thần về. Nó vào đến buồng thì bảo vợ ngay:
- Mình này, ta ngửi thấy mùi thịt người.
Vợ đáp:
- Đúng đấy. Hôm nay có một người đến, nhưng nó đi rồi.
Rồi vợ chim ưng thần không nói gì nữa.
Giữa đêm, chim ưng thần đang ngáy o o thì chàng Hanxơ đưa
tay ra giật một chiếc lông đuôi. Chim ưng thần giật mình bảo:
- Mình này, ta ngửi thấy mùi thịt người. Mà hình như có kẻ
giật lông đuôi ta.
Vợ chim ưng liền bảo:
- Đúng là mình mê ngủ rồi. Tôi đã bảo mình là hôm nay có một
người đến, nhưng nó đi rồi. Thôi thì hắn kể đủ thứ. Nào là một tòa
lâu đài nọ, người ta đánh mất hộp tiền mới, không tìm thấy nữa.
Chim ưng thần nói:
- Thật là đồ ngu. Chìa khóa ở trong cái nhà kho để củi, dưới
một đống củi sau cửa ấy.
- Hắn lại còn bảo là ở lâu đài khác, có đứa con gái bị bệnh,
không biết cách nào chữa được.
Chim ưng thần nói:
- Thật là ngu. Dưới cầu thang trong hầm có một con cóc lấy tóc
của cô ấy làm tổ. Nếu cô ấy lấy lại được tóc thì khỏi bệnh.
- Rồi hắn lại bảo là ở một nơi có con sông, và một người phải
mang tất cả mọi người qua.
Chim ưng thần nói:
- Chà, thằng ngu! Hắn chỉ việc đặt một người xuống giữa dòng
thì tự khắc không phải mang ai qua nữa.
Sáng sớm, chim ưng thần lại ra đi. Chàng Hanxơ chui ở gầm
giường ra, cầm một chiếc lông đẹp. Chàng lại nghe thấy hết cả mọi
điều chim nói về chiếc chìa khóa, cô con gái và người đàn ông. Vợ
chim ưng thần kể lại tất cả cho chàng nghe lần nữa để chàng khỏi
quên. Sau đó, chàng lên đường về nhà. Trước tiên, chàng đến chỗ
người ở bên sông. Hắn hỏi ngay chàng chim bảo gì. Chàng bảo hắn
mang chàng qua đã rồi sẽ nói. Hắn mang chàng qua sông. Chàng
liền bảo hắn chỉ việc đặt một người xuống giữa dòng, thì tự khắc
không còn phải mang ai qua nữa. Hắn mừng rỡ lắm, bảo Hanxơ
muốn mang chàng qua sông rồi lại mang về để tỏ lòng biết ơn.
Chàng từ chối, bảo là không muốn phiền hắn, chàng đã hài lòng rồi.
Rồi chàng lại đi.
Chàng đi đến lâu đài có cô con gái ốm. Chàng cõng cô trên vai,
vì cô không đi được, và mang cô xuống cầu thang dưới hầm. Chàng
lấy cái tổ cóc ở dưới bậc cuối đặt vào tay cô; cô nhảy từ trên vai
chàng xuống, chạy lên thang trước chàng và khỏi hẳn. Bố mẹ cô
mừng lắm, cho chàng Hanxơ vàng bạc, chàng muốn gì cho nấy.
Đến lâu đài sau, chàng đi ngay vào nhà kho để củi, tìm thấy
dưới đống củi sau cửa đúng ngay chiếc chìa khóa vàng và mang lên
cho chúa lâu đài. Ông ta mừng rỡ vô cùng, thưởng cho Hanxơ nhiều
vàng trong hộp, lại cho thêm đủ thứ, như bò sữa, cừu, dê.
Chàng Hanxơ đến chỗ nhà vua với tất cả những thứ ấy nào là
tiền, là vàng, là bạc, nào là bò, là cừu, là dê. Vua hỏi chàng lấy ở
đâu ra tất cả của cải ấy. Chàng cho biết là chim ưng thần bảo ai
muốn lấy bao nhiêu cũng cho. Vua nghĩ bụng, mình cũng cần đến,
bèn lên đường đi đến chỗ chim ưng thần. Nhưng khi vừa đến bến
sông, thì vua đúng là người đầu tiên đến từ khi Hanxơ đi qua.
Người ấy đặt vua xuống giữa dòng rồi đi mất. Vua bị chết đuối.
Chàng Hanxơ cưới công chúa và lên ngôi vua.
Qua câu chuyện vừa đọc ta thấy: những người thật thà, ngay
thẳng và tốt bụng thì luôn luôn được giúp đỡ, những người xấu xa,
không biết giữ lời hứa thì cho dù đó là đức vua thì cũng bị trừng
phạt.